Tép cảnh là tên gọi chung của những loài tép được nuôi trong hồ thủy sinh để làm cảnh. Cũng giống như cá cảnh hay tôm cảnh, tép cảnh là loài được nhiều người chơi hệ thủy sinh chọn nuôi vì sự độc đáo, vẻ ngoài hấp dẫn và dễ chăm sóc. Vậy làm thế nào để nuôi tép cảnh đẻ nhiều và luôn khỏe mạnh?
HelloThucung sẽ bật mí cho bạn tất tần tật kinh nghiệm nuôi tép cảnh trong bài viết dưới đây.
Lựa Chọn Tép Khi Bắt Đầu
Việc chọn loại tép cảnh để nuôi còn tùy vào việc bạn có đam mê đối với loài tép cảnh nào. Khi mới tập nuôi tép cảnh, nếu bạn chưa biết nên nuôi loại nào thì lời khuyên của LucAqua là nên lựa chọn giống tép cảnh dễ nuôi, tính thích nghi cao, sức khỏe tốt và giá thành rẻ để bắt đầu.
Do đó, giống tép cảnh phù hợp cho người mới tập chơi có thể kể đến là loài tép đỏ, cụ thể là loài Red Cherry (RC) và Fired Red (FR), tép đỏ là loài tép thuộc họ tép màu (Neocaridina).
Các loại tép màu khác như: tép Rili đỏ, tép vàng, tép xanh biển, tép cam, tép đen, tép socola… cũng thuộc họ tép Neocaridina sống trong môi trường nước ngọt.
Tép màu rất phổ biến và được nhiều người trong giới tép cảnh chọn lựa vì rất dễ nuôi, dễ sinh sản, hiền lành, chi phí rẻ và đa dạng màu sắc.
Tép Cảnh Ăn Gì? Thức Ăn Cho Tép Cảnh
Tép cảnh là loài giáp xác có tập tính kiếm ăn tạp chất dưới bùn. Thức ăn trong tự nhiên của tép cảnh là tảo, rêu, các vi sinh vật, chất thải của loài khác.
Khi nuôi làm cảnh, lời khuyên của LucAqua là bạn nên đa dạng và xen kẽ các loại thức ăn công nghiệp tổng hợp và thức ăn tươi để bổ sung dinh dưỡng, giúp tép cảnh nâng cao sức đề kháng.
Trên kệ thức ăn cho tép gồm thức ăn chính và thức ăn bổ sung kích thích sự phát triển dành cho tép non:
- Một số loại thức ăn tổng hợp cho tép cảnh: cám tép (V-mix, Red Bee Ambitious) tổng hợp chất đạm và các vitamin cần thiết khác giúp tép lớn nhanh, khỏe mạnh.
- Các loại đồ tươi như lá dâu, tảo, rau bina, cà rốt, lá bàng,… rất cần thiết để hỗ trợ cho sự phát triển, giúp tép cảnh gia tăng sức đề kháng.
- Đối với tép non và các loài tép hiếm cần bổ sung dinh dưỡng toàn diện bằng các loại thức ăn bổ sung chuyên biệt để chúng nhanh tăng size, lên màu đẹp, hệ tiêu hóa khỏe và giúp vỏ cứng cáp.
Nguyên Tắc Cho Tép Cảnh Ăn
Cho tép cảnh ăn bao nhiêu bữa một ngày? Ăn như thế nào là hiệu quả là vấn đề mà nhiều người nuôi tép băn khoăn.
Theo kinh nghiệm của LucAqua, việc cho tép cảnh ăn nên vận dụng linh hoạt theo thói quen kiếm ăn của loài này, cụ thể là cho ăn tép ăn theo nguyên tắc như sau:
Một là, chia nhỏ khẩu phần và cho ăn tối đa 5-6 bữa trong tuần. Đặc biệt tép hoạt động về đêm, nên khẩu phần ăn ban đêm phải nhiều hơn ban ngày.
Tép là loài có hệ tiêu hóa thẳng, có thể ăn liên tục và lượng chất thải khá nhiều. Bạn không cần cho tép ăn no, chúng sẽ bị bệnh và chết nếu ăn quá nhiều đạm.
Nếu bạn nuôi tép cảnh chung hồ với các loài khác thì phải giảm bữa ăn hoặc có thể không cần cho tép ăn. Tép thường ăn thức ăn thừa của cá, ốc, bạn chỉ cần bổ sung rau và tảo là đủ dinh dưỡng cho chúng.
Hai là, nhiệt độ nước và độ pH ổn định thì tép cảnh ăn nhiều hơn. Tép là loài ưa môi trường mát mẻ, thuận lợi giúp chúng hoạt động tốt hơn và nhanh đói.
Ba là, gần đến giai đoạn thay vỏ và sau khi lột vỏ vài ngày thì tép cảnh ăn ít hơn. Khi tép cảnh đang lột vỏ thì không cho ăn. Lúc này, lớp vỏ mới còn mỏng, tép yếu hơn bình thường và rất dễ bị tổn thương.
Bốn là, đa dạng loại thức ăn cho tép cảnh. Bạn thay đổi các loại đồ ăn cho tép cảnh, xen kẽ cho ăn chất đạm và thức ăn tự nhiên như lá dâu khô, tảo, cải bina để đàn tép luôn khỏe mạnh và lên màu đẹp. Nếu cho ăn chỉ 1-2 loại thì tép sẽ chán ăn và không năng động.
Môi Trường Nuôi Tép Cảnh
Nhiệt Độ Nước Hồ Nuôi Tép Cảnh Sinh Sản
| Trường hợp nhiệt độ cao hơn | Trường hợp nhiệt độ thấp hơn |
|---|---|
| 1. Tuổi thọ ngắn hơn | 1. Tuổi thọ dài hơn |
| 2. Chu kỳ sinh sản nhanh hơn, trứng nỏ nhanh hơn | 2. Chu kỳ sinh sản chậm hơn, trứng nỏ chậm hơn |
| 3. Ăn nhiều hơn, dường như có xu hướng vận động nhiều hơn, nhưng đến mức nhiệt độ đỉnh thì ngừng vận động | 3. Ăn ít hơn, hạn chế vận động hơn |
| 4. Con con nhanh lớn hơn | 4. Con con chậm lớn hơn |
| 5.Tỷ lệ giữ trứng suy giảm | 5. Tỷ lệ giữ trứng suy giảm |
| 6. Tỷ lệ đời con là con đực cao hơn | 6. Tỷ lệ đời con là con cái cao hơn |
Tép cảnh khá dễ chăm sóc vì chúng có thể thích nghi cao với nhiều môi trường sống. Chúng có thể sống sót cả trong nước có độ cứng thấp hoặc cao, tuy nhiên LucAqua khuyên bạn nên để độ cứng trong khoảng từ 1 – 6 (kH) để tép cảnh có màu đẹp nhất.
Tép ưa môi trường mát mẻ và nhiều bóng râm. Nhiệt độ thích hợp cho tép cảnh sinh sống vào từ 22 – 25°C. Tép cảnh thời kỳ sinh sản thì nhiệt độ nước điều chỉnh lên 25 – 26°C là lý tưởng cho tép ấp trứng.
Nhiệt độ nước trong bể quá nóng sẽ làm tép yếu, thậm chí là không thể đẻ trứng và nhanh chết.
Nền Gì Và Bố Cục Ra Sao?
Sử Dụng Nền Gì Phù Hợp?
Câu chuyện nền dày hay nền mỏng là thắc mắc của nhiều người đang nuôi tép và vẫn đang tranh luận chưa có hồi kết. Vậy thì nền như thế nào là tốt nhất cho tép?
Ưu điểm khi lựa chọn nền mỏng là tiết kiệm chi phí mua phân nền, những cửa hàng kinh doanh tép cảnh phải trang bị số lượng lớn bể nuôi tép nên thường đắp nền mỏng. Hơn nữa, với một lớp nền mỏng thì khi xả nước vào bể nước sẽ trong nhanh hơn bể sử dụng lớp nền dày.
Ngoài ra, bể set up lớp nền mỏng thường có độ pH cao hơn bể nền dày một chút. Bởi vì bộ đệm pH chính trong bể luôn luôn là lớp phân nền. Tuy nhiên, nếu sử dụng nước đầu vào từ bộ lọc nước RO thì điều này hầu như không ảnh hưởng.
Lớp nền dày giúp bạn trang trí thêm cây thủy sinh dễ dàng, nhìn rất bắt mắt. Hơn nữa, khi set up bể với nền dày, bạn có thể trộn thêm vài loại phân nền để tăng lượng dưỡng chất cho tép cảnh. Lớp nền dày giúp lưu trữ dưỡng chất lâu hơn, độ bền cao hơn nền mỏng, tuổi thọ của tép từ đó cũng tăng cao hơn.
Tuy nhiên lượng phân nền sẽ phải đắp khá nhiều, tốn nhiều chi phí.
Liên quan đến độ pH, nếu nguồn nước của nhà bạn có độ kiềm lớn thì nên chọn set up bể với lớp nền dày, sẽ giúp giảm pH xuống mức ổn định.
Bố Cục Bể Nuôi Tép Cảnh
Kích thước bể tép
Kính thước bể tép lý tưởng để nuôi đàn tép cảnh sinh sản có thể tích tối thiểu là 45 lít. Bể tép có kích thước như thế nào còn tùy vào mục đích nuôi của bạn.
Nếu bạn nuôi tép cảnh không để chúng sinh sản thì có thể chọn loại bể nhỏ hơn 45 lít, nhưng độ cao thành bể nên cao hơn 15cm và bề mặt đáy rộng vì tép cảnh chủ yếu hoạt động ở tầng đáy.
Số lượng tép trên 1 lít nước là khoảng 3-5 con để chúng có không gian thoải mái sinh hoạt, kiếm ăn. Người mới chơi thường chọn loại bể cubic 20:30 là vừa đủ.
Hệ sinh thái trong bể nuôi tép
Rong rêu và tảo là những loại cây thủy sinh giúp tạo không gian cho hệ vi sinh vật trong nước phát triển. Màng sinh học bio là nguồn thức ăn chính, giàu dinh dưỡng cho tép trong môi trường tự nhiên.
Hơn nữa, hệ thực vật dưới nước giúp tép ẩn náu khi gặp nguy hiểm, chúng sẽ cảm thấy yên tâm, ít căng thẳng và phát triển tốt hơn nếu bạn trồng đa dạng loài thủy sinh trong bể nuôi tép cảnh.
Một số loại thủy sinh trang trí bể tép: tảo, rêu java, ráy, gỗ lũa, vỏ đậu nành, sen tiger, các loại shrimtoy cho tép cảnh thư giãn.
Bổ Sung Những Gì?
Bể nuôi tép cảnh nên được làm sạch hoàn toàn trước khi đưa bất kỳ con tép nào vào. Không để nồng độ amoniac, nitrit còn trong nước, nitrat phải dưới 25 mg/l.
Độ pH lý tưởng cho tép phát triển khỏe mạnh và sinh sản nhiều là trong khoảng 6 – 6,8 pH. Bạn có thể bổ sung lượng vi sinh vật bằng những loại có bán trên thị trường.
Bù khoáng sẽ giúp tép cảnh nhanh lớn sau quá trình lột vỏ, lột vỏ nhanh hơn và vỏ nhanh cứng cáp hơn.
Vitamin tổng hợp giúp bổ sung cho tép những dưỡng chất cần thiết, giúp tép khỏe mạnh và ít bệnh tật.
Thiết Bị Trong Hồ Nuôi Tép Cảnh
LucAqua khuyên bạn nên trang bị các dụng cụ đo hàm lượng của nước để theo dõi nồng độ amoniac, nitrit và nitrat.
Tép cảnh khỏe mạnh và sinh sản tốt trong môi trường giàu oxy, bạn nên lắp đặt thêm máy lọc oxy cho bể tép cảnh.
Việc duy trì ánh sáng đặc biệt quan trọng đối với tép cảnh, ánh sáng từ đèn chiếu tốt kích thích tép lên màu đẹp hơn, vỏ cứng nhanh hơn sau khi lột xác. Hơn nữa, lắp đặt hệ thống đèn chiếu giúp cung cấp đủ ánh sáng, bạn sẽ dễ dàng quan sát các hiện tượng trong bể.
Ngoài ra, trang bị thiết bị lọc chất bẩn và thức ăn thừa. Theo kinh nghiệm nuôi tép cảnh lâu năm, LucAqua khuyên bạn nên sử dụng cả 2 loại lọc thác treo và lọc đáy sẽ hiệu quả hơn.
Quá Trình Tép Cảnh Lột Xác
Tép cảnh phải lột xác để tăng kích thước và thay bộ giáp mới cứng cáp hơn khi đến giai đoạn trưởng thành.
Để trưởng thành đến kích thước tối đa thì tép cảnh phải trải qua 4 giai đoạn trong suốt cuộc đời.
Trước khi lột vỏ:
Là giai đoạn lớp vỏ mới bắt đầu hình thành và hấp thụ một phần canxi từ lớp vỏ cũ. Trước khi lột vỏ, tép ăn ít hơn và có màu đục hơn.
Giai đoạn lột vỏ:
Loài tép sẽ dùng bản năng để tách cơ thể ra khỏi lớp vỏ cũ, bắt đầu từ đoạn nối hay còn gọi là điểm đứt nằm giữa phần đầu và lưng của tép. Giai đoạn này tép hấp thụ khá nhiều nước để có sức nhảy ra khỏi lớp vỏ cũ.
Sau khi lột vỏ:
Giai đoạn này thường kéo dài từ 2-3 ngày để loài tép hồi phục lại thể trạng. Sau khi lột vỏ thì lớp vỏ mới vẫn chưa đủ khả năng bảo vệ cơ thể, nên tép cảnh sẽ ẩn nấp ở nơi kín đáo, cuộn mình và bơm đầy nước.
Mục tiêu của chúng là nhanh chóng sản xuất chất kitin giúp cho lớp vỏ mới cứng cáp và bảo vệ cơ thể của chúng khỏi kẻ thù và mầm bệnh.
Giai đoạn giữa các lần lột vỏ:
Trong quá trình trưởng thành của tép cảnh sẽ trải qua nhiều lần lột xác. Tùy vào môi trường sống trong bể mà số lần lột vỏ nhiều hay ít.
Cụ thể như nước cứng chứa nhiều khoáng tép sẽ nhanh thay vỏ. Việc cho ăn thường xuyên làm tép nhanh lớn cũng khiến tép thay vỏ thường xuyên hơn. Sự thay đổi nhiệt độ nước một cách đột ngột cũng khiến tép thay vỏ và điều này là không tốt vì tép nhạy cảm với sự biến nhiệt.
Bệnh Thường Gặp Và Những Mối Nguy Hiểm
Những bệnh thường gặp khi chơi tép cảnh:
- Nhiễm khuẩn, nhiễm nấm, ấu trùng, sán: khi bị nhiễm bệnh này sẽ có hiện tượng tép chết lai rai, đàn tép ít di chuyển, cá thể bị nhiễm thường yếu ớt, vỏ mềm và sẽ chết khi lột vỏ.
Tép bị nhiễm khuẩn có thể do môi trường nước quá nhiều chất thải, không được vệ sinh thường xuyên và nhiệt độ nước quá cao.
Một số vi khuẩn dạng sợi gây bệnh cho tép non, làm chúng khó phát triển khỏe mạnh, di chuyển chậm chạp ở đáy bể và dẫn đến chết.
- Bệnh đục cơ: biểu hiện là phần chân hoặc phần đuôi chuyển màu trắng đục do tép bị nhiễm virus. Đục cơ có thể lây nhiễm trong đàn.
- Bệnh thiếu khoáng: tép bị hở cổ, vỏ mềm, xuống màu và không thấy lột vỏ, tép có thể chết vì không lột vỏ.
- Bệnh đen mang: biểu hiện rõ rệt nhất là cơ thể của tép bị bệnh xuất hiện màng màu đen, bỏ ăn, có dấu hiệu trốn trong hốc cây, góc bể.
Nếu thấy dấu hiệu đàn tép không năng động, bơi yếu, ăn ít, phai màu vỏ thì phải thay nước ngay, sau đó làm sạch đáy bể. Nguyên nhân là vì trong nước có nhiều tạp chất kim loại nặng hoặc mầm bệnh. Nếu không xử lý nhanh chóng thì tép cảnh sẽ bị bệnh và chết hàng loạt.
Nên thay nước hàng tuần từ 10-30% để giữ lượng nitrat thấp. Không nên thay 100% nước để tránh làm chết toàn bộ hệ vi sinh vật trong nước.
Những Lưu Ý Khi Nuôi Tép Cảnh Chung Với Cá
Tép cảnh là loài có kích thước nhỏ hơn đa số loại cá cảnh, do đó, những con cá cảnh lớn hơn thường là mối đe dọa đối với loài tép.
Nếu bạn thích nuôi chung cá và tép cảnh trong cùng bể thì bạn nên cân nhắc những yếu tố sau đây trước khi để chúng chung sống với nhau:
- Lựa chọn cá thể tép khỏe mạnh để chúng nhanh thích nghi với môi trường bể cá cảnh ở nhà bạn.
- Lựa chọn loài cá nhỏ, hòa đồng và hiền lành, không hung hăng khi gặp loài khác như cá bảy màu, cá sọc ngựa, cá chuột,…
- Set up bể có nhiều chỗ ẩn nấp để tép dễ dàng trú ẩn nếu thấy bị đe dọa.
- Khi tép sinh sản thì phải tách khỏi bể chung vì tép con bị cá ăn là chuyện bình thường.
Bật Mí Kinh Nghiệm Nuôi Tép Cảnh Ít Bị Chết
Khi mới bắt đầu nuôi tép thì bạn cần lưu ý những điều sau đây để việc nuôi tép cảnh trở nên dễ dàng và tép ít bị chết:
- Lựa chọn giống tép dễ nuôi, cá thể tép khỏe mạnh, năng động, trên thân vỏ cứng cáp, đậm màu và không có chấm đen hoặc nâu.
- Lựa chọn bể nuôi có kích thước phù hợp với số lượng tép cảnh. Không mua bể quá nhỏ hoặc quá thấp tránh tép nhảy ra khỏi mặt nước.
- Set up nền và bố cục tiểu cảnh trong bể, đảm bảo đủ dưỡng chất và không gian sinh hoạt cho tép thoải mái hoạt động.
- Tránh thay đổi lượng nước quá nhanh dẫn đến tép bị sốc và dễ chết. Bạn cần trang bị các thiết bị theo dõi các chỉ số của nước để môi trường sống của tép cảnh luôn ổn định, giúp chúng luôn khỏe mạnh và phát triển tốt nhất.
- Thức ăn dư thừa trong bể phải được dọn sạch sau mỗi bữa ăn. Ngoài ra bạn cũng cần vệ sinh bể thường xuyên để giảm tình trạng các loại nấm, vi khuẩn, virus gây bệnh phát triển làm hại tép.
Lời Kết
Nuôi tép cảnh cũng giống như nuôi các loài thuỷ sinh khác, bạn cũng cần có kiến thức về loài để chăm sóc chúng một cách cẩn thận và chu đáo.
Hy vọng rằng bài viết trên đây sẽ giúp các bạn có thêm thông tin hữu ích để việc chăm sóc tép cảnh trở nên dễ dàng. Nếu có bất kỳ câu hỏi nào liên quan đến vấn đề nuôi tép cảnh hãy bình luận ngay bên dưới bài viết này.
